بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گزارش همشهری آنلاین،‌ برنامه گفتگوی ویژه خبری یکشنبه شب شبکه خبر، میزبان آقای عباس مقتدایی نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و آقایان «ایزدی»، «براتی» و «خسروشاهین» کارشناسان مسائل بین‌الملل بود. در این برنامه، چشم انداز دور جدید مذاکرات ایران با اروپا بررسی شد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
این مذاکرات شامل چه طیفی از موضوعات است؟
مقتدایی: با توجه به این که آقای رئیس جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد حضور پیدا کردند در سپتامبر و بعد از شهریور و مهر که این رایزنی‌ها در حاشیه آن بین کارشناسان و مقامات ارشد حوزه سیاست خارجی بود که با توجه به تحولات جدیدی که در دنیا رخ داده، از یک طرف موضوع روسیه و اوکراین جایگاه خاص خودش را دارد و از آن طرف مباحثی که در درون خود اتحادیه اروپا وجود دارد و موضوعاتی که در شرق و چین و پیرامون آن و منطقه غرب آسیا، مسائل لبنان و غزه و تحولات کلی ما با اروپایی‌ها وارد مذاکره و یا گفتگو به تعبیری بشویم تا این گفتگو به یک مرحله مذاکراتی برسانیم.
اختلافات بین اروپایی‌ها شدت گرفته بود و روسیه یکی از بزرگترین کشورهای اروپایی است که سر قضیه اوکراین یک تقابل جدی و رخدادهایی که در آن جاست خیلی تاثیرگذار و اثرگذار در آینده ارتباطات اروپایی‌ها با یکدیگر است، الان اتفاقاتی که در انتخابات آمریکا افتاد سبب شده که نوع نگاه و تعامل اروپا و آمریکا تحت تاثیر قرار گیرد و ما الان می‌توانیم در یک فضایی وارد گفتگو شویم.
هیچ وقت هم ما از گفتگو دوری نکردیم، در مواقعی که اشکالی ایجاد شده، طرف مقابل ما حاضر نبوده منافع ملت ما را بپذیرد.
حتما این گفتگوها که در آخر هفته آغاز می‌شود و مقامات ارشد وزارت امور خارجه با همتایان خودشان و آقای مورا هم در این مذاکرات دخیل اند.
طیفی از مطالباتی که ما داریم و مجموعه‌ای از نکاتی که می‌توانیم در آن‌ها با همدیگر صحبت کنیم مطرح می‌کنیم.
سوال: بحث قطعنامه بانی آن اروپایی‌ها بودند، برخی تحلیلشان است که درپی این قطعنامه ایران نشسته است پای این مذاکره؟
مقتدایی: واقعیت این است که در چند ماه قبل این توافقات را انجام دادیم حتی حدود زمانی را مشخص کردیم درست است که الان قطعنامه‌ای را این سه کشور اروپایی شروع کردند و بعد قطعنامه‌ای برخلاف منافع ما تصویب شد ولی این مذاکرات از قبل تعریف شده بود.
البته ممکن است همین تنش زایی‌هایی که به تعبیری اروپایی‌ها انجام می‌دهند که در نوع مذاکرات ما تاثیر بگذارد که ما همیشه تاکید کردیم که تحت فشار نه چیزی را می‌پذیریم و از آن طرف سر منافع ملی مان با کسی معامله نمی‌کنیم و الان فرصتی است که با توجه به قدرت افزون تری که جمهوری اسلامی پیدا کرده مخصوصا در افکار عمومی و به ویژه در کشورهای اروپایی مخصوصا در مسائلی مثل حقوق بشر از طرف دیگر مثلا توانمندی‌های مان در حوزه دفاعی و یا تنبیه متجاوز کاملا مشخص است و الان در موضعی هستیم که کاملا حرف خودمان را به نوعی دیکته کنیم و در این فضا صحبت می‌کنیم و طرف مقابل تا چه قدر حاضر باشد منافع جمهوری اسلامی ایران را تامین کند.
سوال: آن چه سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده صرفا موضوع هسته‌ای نخواهد بود و طیف وسیعی از مسائل است؟
مقتدایی: موضوعات مربوط به اوکراین و موضوعات هسته ای، فلسطین، لبنان و نقشی که آن‌ها می‌توانند در آتش بس داشته باشند و در این که منافع ما بیشتر تامین شود و از آن طرف آن‌ها ممکن است که نکاتی داشته باشند که ما گفتیم ما می‌شنویم مسائل شما در این فضا شکل می‌گیرد.
سوال: در شرایطی مذاکرات شکل می‌گیرد آقای بایدن در حال رفتن است و آقای ترامپ در حال آمدن و آمریکا شرایط در حال تغییر است و این زمان با تعبیر خاصی انتخاب شده و این که ما الان در منطقه چالش‌های متعدد داریم، یک موضوع در هم تنیده‌ای چه به لحاظ هسته‌ای و منطقه‌ای درگیر هستیم، اروپایی‌ها یا عام‌تر بگویم غربی ها، در اصل انگیزه شان از نشستن پای مذاکره با ایران چه هست؟
ایزدی: شما دو نکته را در فرمایشتان اشاره کردید، یک بحث قطعنامه است که چند روز پیش غیر قانونی تصویب شد، چون ترکیبی که آژانس است وزنه به سمت کشورهای غربی و اروپایی است و هر وقتی که این علاقه داشته باشند علیه ایران قطعنامه تصویب کنند، این کار را می‌کنند و این که یک نهاد بین المللی ذیل سازمان ملل نتیجه فعالیت‌ها و نفوذهایی است که طبیعی نیست و این یک حادثه است و حادثه دوم بحث انتخابات آمریکا و پیروزی آقای ترامپ است و نکته سومی که باید اضافه کنم آن اصلی است که در ابتدای دولت چهاردهم مطرح شد که اصولا اروپا در اولویت سیاست خارجی ایران نیست و این هم رهبری فرمودند و هم آقای دکتر عراقچی در برنامه‌ای که در مجلس ارائه دادند این مسئله کاملا مشهود بود و عملکرد کشورهای اروپایی در یک سال و دو ماه گذشته در غزه و شراکتشان در نسل کشی و حمایت تمام قدشان از رژیم صهیونیستی و شخص آقای نتانیاهو و کارهایی که در سه چهارماه گذشته در لبنان و همان حمایت‌ها در رابطه با لبنان ادامه دادند و ظاهرسازی می‌کنند که ما ناراحتیم، کافی است که اروپایی‌ها اگر ناراحت هستند باید ارسال سلاح را متوقف کنند و این سوال مطرح می‌شود که چرا الان جمعه قرار است این سه کشور به این سبک با ما مذاکراتی را شروع کنند و این که مقامات ایران با مقامات کشورهای اروپایی در نشست‌های مختلف و در مجمع عمومی سازمان ملل و در جاهای دیگر گفتگو می‌کنند، تلفنی صحبت می‌کنند، این چیز عادی است.
ولی این که چرا این سبک کار الان استفاده می‌شود این را آقای دکتر نمی‌توانند پاسخ دهند، چون در بدنه دولت نیستند و بنده هم نمی‌توانم.
سوال: شما نقدی دارید؟
ایزدی: نیاز به توضیح دارد، مذاکره اصولا کار درستی است و اگر بتوانید یک سری موضوعات را از طریق مذاکره حل کنید بهتر از کارهای سخت و راه‌های دیگر است و ایران مشکلی برای مذاکره ندارد، در دولت آقای روحانی وزیر خارجه جمهوری اسلامی آقای دکتر ظریف رکورد زد در تعداد ساعت‌هایی که با جان کری مذاکره کرد و اصل مذاکره چیز بدی نیست و قابل استفاده است و ابزاری برای استفاده دولت هاست و غالبا خوب است.
این که ایران مذاکره کرده با همین اروپایی‌ها و سال‌ها در دوره‌های مختلف مذاکراتی داشته نشان می‌دهد که ایران ترسی از مذاکره ندارد.
نکته قابل توجه این است که شما بعد از مذاکرات، چون وقتی از مقامات می‌گیرد و قرار هم نیست اروپا ما باشد و یک وقتی از معاون وزیر و افراد دیگر درگیر این مذاکرات می‌گیرد و این فرصتی است که اگر این جا استفاده نشود جای دیگر استفاده می‌شود و نکته بعدی این است که بعد از مذاکرات قاعدتا شما باید وضعیت بهتری پیدا کنید و شما هزینه کرده و وقت می‌گذارید که شرایط بهتر شود و نه تجربه را با اروپایی‌ها و نه با آمریکایی‌ها داشتیم که نمونه اش تجربه برجام است و امید بنده این است که دوباره تجربیات تلخ گذشته تکرار نشود و آن هزینه‌هایی که قبلا داده شده و مشکلاتی که پیش آمده از ذهن مسئولان کشور پاک نشود. مشکل فرهنگی در ایران وجود دارد به اسم غرب زدگی و 150 سال غربی‌ها در ایران کار کردند که تاثیرگذاشته و سه چهارماه بعد از شروع دولت، زمان کار جدیدی، دو سه ماه گذشته فعالیت‌های روزمره بوده و کار جدیدی می‌خواهید شروع کنید و این کار جدید با اروپایی‌ها به این سبک شروع کنید نیاز به توضیح دارد که چرا این کار را می‌خواهید شروع کنید و زمانی که اروپایی‌ها اعلام می‌کنند که ما خواهان آتش بس هستیم در غزه و کاملا ناتوان هستند و در سابقه برجام کاملا از آمریکایی‌ها پیروی کردند و چندین سال است که اروپایی‌ها جایگاه خودشان را از دست داده اند.
مهم‌ترین کنفرانس اروپا کنفرانس امنیتی مونیخ است که یک سال روی کتابی کار می‌کنند و عنوان این کتاب که طیف اصلی کنفرانس امنیت مونیخ بود، بی غربی که خود اروپایی‌ها سال‌های می‌گویند ثروت و قدرت دنیا جاهای دیگر می‌رود.
سوال: الان توجیهی ندارد؟
ایزدی: نیاز به توضیح دارد، اگر کسی جمعه می‌خواهد به اروپا برود نیاز به توجیه دارد که چرا می‌خواهد این کار را کند.
سوال: آقای خسرو شاهین فکر می‌کنید نگاه دولت چهاردهم به این مذاکرات چگونه است، آیا مسیری که دولت یازدهم و دوازدهم برای احیا و توافق برجام طی کردند و یا مسیری که دولت سیزدهم برای رفع تحریم‌ها و آیا فکر می‌کنید اتفاق جدیدی رخ می‌دهد؟
خسروشاهین: برنامه گفتگوها با اروپا بیش از آن که سیاست دولت یازدهم و دوازدهم باشد ادامه دهنده راهبرد اصولی جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم است، دولت سیزدهم علاوه بر گفتگوهای دوجانبه غیر مستقیم در مسقط و در ادامه مذاکرات با آمریکایی‌ها برای رفع تحریم‌ها حداقل آقای باقری سه الی چهار مذاکره با طرف‌های اروپایی برگزار کرد.
علت این که در دولت سیزدهم و بعد در دولت چهاردهم مورد پیگیری قرار گرفت به نظر می‌رسد که برمی گردد به مسئله ضرورت‌های ناظر به حوزه تاکتیک و عمل، یعنی آقای دکتر فرمودند که بحث غرب و غرب زدگی در فرهنگ ایرانی‌ها مطرح کردند و بیشتر این که ذیل مقولات فرهنگی قرار بگیرد، ذیل ضرورت‌های حوزه عمل قرار می‌گیرد که بعد از جنگ اوکراین و تبعات و پیامدهای امنیتی، سیاسی و بین المللی آن روابط بین تهران و بروکسل دچار نوسانات و تلاطم‌های بسیار زیادی شد.
به نظرمی آید که اگر این تلاطم‌ها و نوسانات در روابط بین تهران و بروکسل ادامه پیدا کند نه تنها در حوزه هسته‌ای بلکه در بسیاری از حوزه‌های دیگر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ما شاهد پیامدهای آن باشیم.
سوال: در چند ماه گذشته دولت در اصل مشغول کارهای روزمره‌ای بوده و حالا می‌خواهد یک اقدام جدید انجام دهد چرا با اروپا که نیاز به توجیه و توضیح دارد؟
ایزدی: ما روابطمان با اروپا بعد از دولت آقای خاتمی که دچار دگرگونی‌ها موثری شد و حتی اگر چه در سیاست اعمالی اروپایی‌ها قادر به ایجاد نوعی بالانس بین ایران و دولت اول ترامپ نبودند، حداقل در سیاست اعلامی خودشان و هر از گاهی در سیاست مالی شاهد تلاش‌هایی از سوی اتحادیه اروپا برای حمایت از میراث این اتحادیه برای پابرجا نگه داشتن دستاورد دیپلماسی چند جانبه ناظر به برنامه چند جانبه اقدام مشترک بودیم و تحول کمی و کیفی در روابط بین تهران و بروکسل بعد از استقرار دولت آقای خاتمی به نظر می‌رسد که به هر حال در بسیاری از حوزه‌ها توانست کمک‌هایی را به ایران انجام دهد از جمله در پیشبرد برنامه جامع اقدام مشترک و وقوع برخی بحران‌ها و اختلال‌ها و تلاطم‌ها در روابط خارجی ایران از میان برد.
سوال: این مذاکرات به نوعی ضرورت است که اتفاق بیافتد؟
ایزدی: الان ادراک اروپایی‌ها یا درست یا نادرست این است که ایران به عنوان یک دی چنجر عمل کرده در جنگ اوکراین و بر این پایه اعتقادشان بر این است که ایران در محیط امنیتی اروپا به الگوی رفتاری دست زده که اساسا در حوزه منافع مستقیم آن قرار نمی‌گرفته و شاید این موضوع در مذاکرات با آقای دکتر باقری هم مطرح شده که اگر مداخله ایران در واقع ادعای طرف اروپایی را بیان می‌کنم اگر در واقع مداخله ایران نبود شاید اروپایی‌ها می‌توانستند معمای امنیتی را به گونه دیگری حل و فصل می‌کردند با طرف روسی؛ بنابراین اتفاقی که افتاده یک تحول کیفی در روابط بین تهران و بروکسل بعد از جنگ اوکراین است و در این راستا اروپایی‌ها مدام در حوزه‌های مختلف برای اینکه بتوانند اهرم سازی کنند از حوزه جزایر سه‌گانه مواضع بی‌سابقه‌ای را در ارتباط با حاکمیت سرزمینی ما اتخاذ کرده‌اند، حتی در مسیر بحث شورای حکام و قطعنامه‌هایی که حداقل با انگیزه شورای اروپایی صادر شد و قطعنامه‌هایی که صادر شد و حتی تحریم‌های اخیری که در چند گروه اروپایی‌ها آن را بحث کردند و حتی عملکردی که اتحادیه اروپا یا برخی از کشورهایی خاص اروپایی در حوزه مسائل روابط دو جانبه داشتند به ویژه آلمانی ها یا در حوزه مسائل حقوق بشری آنها اتخاذ کرده‌اند به نظر می‌رسد که بحران کنونی در روابط تهران و بروکسل هر آن احتمال به وجود آوردن تلاطم‌های بزرگ را دارد.
سوال: آقای مسعود براتی کارشناس مسائل بین‌الملل هم روی خط ارتباطی ما هستند آقای براتی شما چی فکر می‌کنید؟ فکر می‌کنید با چه ساز و کاری این مذاکرات می‌تواند حداکثر انتفاع را برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته باشد؟
براتی: از موقعی که خبر را شنیدم حالا اطلاعات مربوط به این مذاکرات خیلی زیاد نیست خیلی اطلاعات کمی هست و همان‌طور که دکتر ایزدی اشاره کردند نیازمند یک کم توجیهات بیشتر است، اما اجمالاً وقتی ما نگاه می‌کنیم مجموعه‌ای از رفتارهای خصمانه اروپا را در این چند وقت شاهد بودیم بحث تحریم‌هایی که در حوزه کشتیرانی، تحریم هواپیمایی که اعمال کردند، بحث قطعنامه ضد ایرانی در بحث حقوق بشر که صادر شد و اخیر هم که قطعنامه شورای حکام را که با پیشنهاد همین سه کشور اروپایی و آمریکا پیش تاخته بود وقتی این را می‌بینیم که در پی این اقدامات خصمانه این بحث و گفتگو مطرح می‌شود خوب تقلید ایجاد می‌شود در موضع و جایگاهی که ایران می‌خواهد از اونجا وارد مذاکره می‌شود.
سوال: یعنی معتقدید که زمانی که این چالش‌ها پیش می‌یاید باید یک انسدادی اتفاق بیفتد و بعد باب گفتگو تعطیل شود؟
براتی: نه، گفتگو به معنای آتش که همیشه بوده خیلی این مسئله‌ای نبوده، اینکه وقتی با این پوزیشن رسانه‌ای، با این برنامه رسانه‌ای منتشر می‌شود یعنی اینکه جامعه را می‌خواهد منتظر بکند تا نتیجه‌ای حاصل بشود که خوب این وقتی یک امر جدی تلقی می‌شود یا می‌خواهند حداقل جامعه این را یک امر جدی و دارای نتیجه تلقی بکند خوب ما داریم از موضع ضعف وارد این عرصه می‌شویم که خوب محل تردید می‌شود نتیجه اش. نکته دیگه‌ای که هست این که اروپا ما تجربه خیلی روشنی با اروپا داریم از دوره آقای خاتمی که گفتگوهای انتقادی بوده بگیرید تا همین بحث توافق هسته‌ای برجام به بعدش که خیلی روشن کرده که اروپا فاقد اراده و فاقد توانایی برای حل مسائل ایران است شما حتی در همین بعد از جنگ اکراین هم فرصت‌های زیادی بود که اروپایی‌ها میتوانستند استفاده کنند و نیاز هم داشتند، اما باز هم اتفاقی را مشاهده نکردیم لذا من تردیدهای زیادی دارم در اینکه اصلا چرا با این برنامه رسانه‌ای، با سیاست رسانه‌ای دارد اتفاق می‌افتد راستش فکر می‌کنم بیشتر مصرف داخلی برای کشور خودمان دارد. تا اینکه بخواهد مسئله‌ای را از ما در حوزه روابط خارجی مان حل بکند.
سوال: آقای مقتدایی اختلاف نظرهای خیلی جدی داریم در همین گفت و گویی که دارد انجام می‌شود آقای دکتر معتقدند که الان خیلی ضرورتی ندارد، آقای خسروشاهی معتقدند که این اتفاقا ضروری است و برخی تشکیک می‌کنند روی همین برنامه‌ای که ما داریم می‌رویم که می‌خواهیم فضای داخل را آماده کنیم برای مذاکرات شما که در مجلس هستید واقعاً چنین تصوری دارید شما چی فکر می‌کنید؟
مقتدایی: ببینید بیایید واقع‌بینانه به صحنه نگاه کنیم اولاً ما در مجلس شورای اسلامی ارتباط مستمری با دست اندرکاران وزارت امور خارجه داریم هم وزی امور خارجه می‌آید در کمیسیون امنیت ملی توضیح می‌دهد، هم همکاران ایشان دائماً در ارتباط هستند ما در کمیته‌های مختلف این موضوع را داریم پیگیری می‌کنیم هم موضوعات هسته‌ای هم موضوعات دفاعی امنیتی خیلی چیزها مطرح است پس بنابراین مجلس هم مطلع است هم ناظر و هم هرجا که لازم باشد رهنمودی بدهد این کار را می‌کند اگر جایی هم لازم باشد سؤالی بپرسد هشداری بدهد این کار را می‌کنیم، نکته دوم اینکه ما یک سبد دیپلماسی الان باید داشته باشیم نمی‌شود بگوییم که ما فقط با یک کشور یا دو کشور می‌خواهیم کار بکنیم بنابراین یک سبد معقولی از ارتباطات را باید تنظیم بکنیم دولت چهاردهم دارد این کار را انجام می‌دهد ببینید آقای رئیس جمهور هم با کشورهای همسایه و سران کشورهای همسایه دیدار کرده در قطر حضور پیدا کرده در مجموعه نهادهای بین‌المللی حضور پیدا کرد که مرتبط با منطقه ما می‌شوند مثلاً در همین سازمان شانگهای یا در بریکس حضور پیدا کردیم داریم ارتباطات مان را برقرار می‌کنیم در زمینه‌های پولی، مالی، اقتصادی حتی فرهنگی ارتباطاتی که باید با همسایگان داشته باشیم دیپلماسی همسایگان را اینها را داریم دنبال می‌کنیم خیلی خوب اروپایی‌ها هم یک جزئی از این جهان سیاست و تعاملات بین‌المللی هستند دیگر، برای اینکه خودمان را از یک طرف محروم نکنیم از طرف دیگر سوءتفاهمات طرف مقابل و یا اشتباهات محاسباتی آن را متوقف کنیم نیازمند به گفتگو و مذاکره هستیم.
سوال: من فکر می‌کنم که اگر مثلاً بحث مذاکره با روسیه و چین بود مثلاً آقای دکتر ایزدی خیلی نیاز به توجیه نداشتند که بگویند و توضیح و توجیه بشود ولی الان، چون اروپاست این را مطرح می‌کنند درست می‌گویم آقای دکتر؟
ایزدی: ببینید یک مقدار غیر دیپلماتیک می‌خواهیم صحبت کنیم، چون بنده که دیپلمات نیستم، آقای دکتر هم دانشگاهی است.
مقتدایی: من هم روابط بین‌الملل دانشگاه در مقطع دکترا درس می‌دهم.
ایزدی: ببینید داستانی در کشور داشتیم هشت سال، سر مذاکره با غرب و زمانی که ترامپ از برجام خارج شد تاریخ هم باید فراموش نشود، عده‌ای در کشور گفتند ما برجام اروپایی خواهیم داشت و بین اروپا و آمریکا شکاف ایجاد خواهیم کرد، این توهم ایجاد شکاف بین اروپا و آمریکا سر ایران، حالا شما ممکن است سر پیمان زیست محیطی پاریس آنجا اختلافاتی با هم داشته باشند ولی سر ایران تاریخ چهل و پنج سال گذشته نشان داده، شدنی نیست و این توهمات برای سیاست خارجی کشور و اقتصاد کشور هزینه ایجاد می‌کند یعنی زمانی که شما هشت سال کشور را معطل یک توافق در فلان پایتخت اروپایی می‌کنید بعد زمانی که طرف اصلی خارج می‌شود منتظر برجام اروپایی میمانید و بعد کل آن داستان را فراموش می‌کنید و اولین پروژه جدی سیاست خارجی تان چرا، مذاکرات دوجانبه نباشد؟ چرا این سه تا باید آن طرف میز بشینند ایران را بگذارند این طرف میز و هی بحث اوکراین، این خیلی چیز عجیبی هست یعنی الان ما با رفقای وزارت خارجه صحبت می‌کنیم می‌پرسیم حال شما چطور است می‌گویند اوکراین. خوب ببینید اگر اروپایی‌ها ناراحت هستند از سیاست ایران نسبت به آن موضوع می‌توانستند بگویند. اینها ما را متهم می‌کنند که شما دارید موشک می‌دهید به روسیه اتهام اروپایی‌هاست.
چی‌کار می‌توانستند بکنند به ایران بگویند شما این موشک را دانه‌ای 50 هزار دلار می‌دهیدما به شما 60 هزار دلار می‌دهیم این را ندهید آنجا، آنجا ما حساس هستیم بدهید یک جای دیگر قطعا مقامات کشور با این ذهنیت‌هایی که الان می‌بینیم دارد بروز پیدا می‌کند قطعاً به این مسئله توجه می‌کردند می‌توانستند بگویند ما برجام را اجرا می‌کنیم ببینید آمریکا بود که از برجام خارج شد اروپایی‌ها که خارج نشدند.
سوال: الان در این شرایط آقای براتی می‌گویند که ما به جهت رفتارهای مخاصمانه‌ای که اروپا با ما دارد از جمله همین مثلاً قطعنامه شورای حکام اصلاً چه دلیلی دارد که برویم با اینها صحبت کنیم من می‌گویم اصلا جایگزینش چیه؟
ایزدی: ببینید عرض من این نیست که صحبت نشود عرض من این است که یک پروژه‌ای دارد تعریف می‌شود اولین پروژه سیاست خارجی دولت چهاردهم است زمانی که رهبری فرمودند اروپا اولویت کشور نیست، زمانی که وزیر خارجه زمانی که می‌خواست رای اعتماد بگیرد از حضرت آقا گفته اروپا سیاست اولویت اصلی ما نیست بعد اولین پروژه سیاست خارجی شده مذاکره.
یعنی سه تا کشور را آن طرف بنشانید برگردید به زمان دولت خاتمی، خوب در زمان دولت آقای خاتمی چه گلی به سر جمهوری اسلامی زده شد بعد از این همه سال مذاکره با اروپا برای همین عرض می‌کنم تاریخ مهم است و عرض من این نیست حالا سفر لغو بشود نه نیازی به توضیح دارد که چرا و به چه دلیل؟ چرا الان؟ چرا؟ ببینید اگر طرف مقابل اگر طرف مقابل احساس کند دیپلمات‌های جمهوری اسلامی در سطح معاون وزیر دارند می‌روند به اروپا به خاطر اینکه فشار روی ایران زیاد است تفکر آمریکایی و تفکر اروپایی این هستش که سیاست دارد جواب می‌دهد اینها فشار را افزایش می‌دهند یعنی اگر شما می‌خواهید فشار را روی ایران کم بکنید نباید پیام ترس بدهید.
سوال: فرض شما الان بر این است که الان این تقاضا برای مذاکره بیشتر از سمت جمهوری اسلامی ایران دارد مطرح می‌شود؟
ایزدی: والا این را نگفتند مقامات کشور، ولی همین که الان برنامه اصلی تلویزیون جمهوری اسلامی شده مذاکره با اروپا حالا شما بروید برنامه‌های اصلی تلویزیون اروپا را نگاه کنید ببینید درباره چی دارند صحبت می‌کنند دارند جنگ غزه را توجیه می‌کنند، جنایت‌ها در غزه را توجیه می‌کنند و از این جهت به نظرم مطالعه تاریخ و فراموش نکردن تاریخ اینجا می‌تواند خیلی کمک کند.
سوال: البته پیش از این آقای دکتر اشاره کردند وزارت خارجه اعلام هم کرد که این یک برنامه از پیش تدوین شده است یعنی صرفاً اقتضائات زمانی آن را شکل نداده حالا جناب عالی اگر پاسخی دارید بفرمایید؟
مقتدایی: آقای ایزدی عزیز یک وقت هست شما می‌گویید که من همه کارهای کشور را تعطیل کردم بعد آمدم بروم با اروپا فقط مذاکره بکنیم واقعاً اینجور نیست منصفانه‌اش اینجور نیست دولت فعلی هم در حوزه منطقه‌ای دارد کار می‌کند، هم در عرصه‌های بین‌المللی، نهادهای بین‌المللی، سازمان‌های بین‌المللی دارد تلاش می‌کند ما اگر بیاییم بگوییم خوب تو کلاً اروپا را هم ندید بگیر این هم درست نیست اگر بگوییم فقط اروپا را ببین آن هم درست نیست الان یک سیاست خارجی متوازن در حال اجرا هست در آن سیاست خارجی متوازن اروپا هم در قد و قواره خودش دیده شده ما حتماً اگر آنها با ما تقابل بکنند یا هر کشور دیگری با ما تقابل بکنند مثل همین‌هایی که قطعنامه بر ضد ما آمدند گرفتند غیر قانونی که خود شما هم اشاره کردید برایش فرش قرمزی پهن نخواهیم کرد، اما این که منافع ملت در توسعه حوزه روابط خارجی را هم ندید بگیریم من می‌گویم این درست نیست الان هم در این مسیر دولت دارد تلاش می‌کند و حرکت می‌کند شما ممکن است بگویید که سه کشور اروپایی را ما فقط داریم می‌رویم صحبت کنیم این سه کشور اروپایی مذاکرات دوجانبه هم دارد صورت می‌گیرد منافع ملت ایران اقتضا می‌کند که ما یک مجموعه یا طیفی از مذاکرات و گفتگوها را داشته باشیم این هم یه گوشه اش.
این هم که شما می‌فرمایید تلویزیون ایران الان چیو دارد پخش می‌کند اتفاقاً در راستای آگاه سازی افکار عمومی جامعه است یعنی مردم بدانند که این گفتگوها که از قبل تعریف شده بود مال الان هم نیست بلافاصله بعد از قطعنامه هم نیست از چند ماه قبل گفته بودیم مذاکره می‌کنیم مذاکرات مان را ادامه می‌دهیم البته قطعاً تاثیر دارد در نوع مذاکرات ما اگر طرف مقابل ما حسن نیت از خودش نشتن بدهد اگر طرف مقابل ما را به این سمت ببرد که من منافع شما را می‌بینم خوب خیلی ما راحت‌تر و بهتر باهاش مذاکره می‌کنیم آن نکته تاریخی هم که شما می‌گویید که ما در مذاکرات مان داشته باشیم بله الان این را لحاظ می‌کنیم به همین خاطر ما هم در مجلس به عزیزانمان در وزارت خارجه دائماً تاکید کردیم که در مذاکرات مراقبت کنیم از یک سو بالاترین سطح منافع برای مردم ایران حادث شود از سوی دیگر توجه داشته باشید که ما الان در موضع اقتدار و قدرت هستیم در همه زمینه‌ها این قابل دفاع هست از طرف دیگر طرف مقابل را هم ببینید در چه سطحی حاضر است منافع ما را بپذیرد ما در همان سطح باهاش راه بیاییم کار بکنیم، اما اینکه ما بگوییم دست ایران بسته است واقعا این جور نیست که دست ایران بسته باشد شما ببینید همین کاری که اینها انجام دادند قطعنامه‌ای که صادر کردند بلافاصله بعدش ما بهره‌وری خودمان را استفاده از ماشین‌های برتر خودمان را به کار انداختیم اطلاع دادیم اینها کاملاً در چارچوب حقوق بین الملل است من یک جمله آخر می‌خواهم بگویم و آن اینکه ما حتماً باید به سمت این برویم که با کشورهای متعدد، با نهادهای مختلف بین المللی با ترتیبات بین المللی متفاوتی که وجود دارد کار کنیم منافع ملت را تامین بکنیم هر جا هم لازم بود محدودیت ایجاد بکنیم نهراسیم.
سوال: یک نکته کلیدی بهش توجه بکنیم اروپای الان یک اروپای ضعیف شده مخصوصاً نگران آمدن آقای ترامپ هم هست یک. دوم اروپایی که الان ما داریم باهاش وارد مذاکره می‌شویم منافعی در منطقه ما دارد که ما دست برتر را الان در منطقه غرب آسیا داریم آن هم به ما نیاز دارد ما شرکای راهبردی مثل چین و روسیه را در این منطقه داریم. آنها الان در موضعی هستند که هم با چین هم با روسیه مشکل دارند و بخشی از حل مشکلاتشان را باید در واقع بپذیرند که ایران در این منطقه مقتدرانه دارد عمل می‌کند ما نباید فرصت‌ها را از دست دهیم نباید هم هول شویم، اولویت اول ما اروپا نیست، اما اگر اروپا حاضر باشد منافع ما را تامین بکند چرا مذاکره نکنیم.
سوال: آقای ایزدی بفرمایید؟
ایزدی: تعجب می‌کنم آقای خسروی، در این 45 سال، کی اروپایی‌ها تامین کردند منافع ما را که الان دفعه دومشان باشد ببینید آقای دکتر من شما را دوست می‌دارم شما نایب رئیس کمیسیون سیاست خارجی کشور هستید در تاریخ 45 ساله روابط ایران و اروپا کاری که اروپایی‌ها کردند این هستش که پیروی کردند از آمریکا هر وقتی که آمریکایی‌ها به آنها گفتند بپر اینها پریدند الان چرا ما باید این قدر نگاه غیر واقع بینانه داشته باشیم، چون ثابت کردند.
مقتدایی: ما با لحاظ اینها روابطمان را تنظیم خواهیم کرد.
سوال: چون بحث آمریکا را مطرح کردید که آنها با آمریکا هماهنگ هستند فکر می‌کنید که دولت ترامپ به مذاکرات هسته‌ای چه رویکردی خواهد داشت؟
ایزدی: گفتند، زمانی که آقای دکتر پزشکیان رئیس جمهور شد شبی که رئیس‌جمهور شد روز بعد از سخن‌گوی شورای امنیت ملی آمریکا پرسیدند که یک فردی در ایران به اسم پزشکیان رئیس جمهور شده در زمانی که برای انتخابات و تبلیغات می‌رفته گفته من می‌روم مشکلات را با غرب حل می‌کنم من مذاکره می‌کنم، من پاسخ ایشان را به انگلیسی می‌گویم و نیاز به ترجمه نیست پاسخ آقای جان کربی یک کلمه بود نه بعد زمانی که طرف مقابل این‌گونه باشما صحبت می‌کند شما هی بروید نیویورک بگویید برجام، برجام
آمادگی داریم، آمادگی داریم این پیام خیلی خوبی در فضای دیپلماتیک نیست.
مقتدایی: اصلاً برجامی دیگر وجود ندارد که ما بگوییم 5 تا کشور می‌خواهند بشینند نه روسیه حاضر است با اروپا بنشیند و نه چین.
کد خبر 903382 منبع: صدا و سیما برچسب‌ها خبر ویژه مجلس شورای اسلامی